Đã nếm trải nhiều lắm sự hiểm trở của những cung đường Tây Bắc, nhưng đường đến với Noóng Ọ B vẫn không khỏi khiến tôi giật mình. Con đường độc đạo dẫn chúng tôi đến với bản 100% dân tộc là người H Mông này quả thực gian nan khi nham nhở đá sỏi và chi chít những ổ voi, ổ trâu..., sẵn sàng hất người trên xe xuống vực sâu bất kỳ lúc nào. Cách trung tâm huyện Bắc Yên (Sơn La) chưa đầy 40km nhưng con đường đến với bản Noóng Ọ B đã đi vào giai thoại khi trở thành nỗi kinh hoàng của rất nhiều tay lái cừ khôi.
Quả không làm thất vọng, những chú “ngựa chiến” điêu luyện như những mãnh hổ sục sạo trên cung đường heo hút, mặc sự không quen với núi cao, vực sâu khiến cả đoàn khiếp đảm. Khi máy tắt, trước sự vui mừng của cả bản khi đón khách, chúng tôi vẫn chưa kịp hoàn hồn.
Đồng chí Nguyễn Xuân Bắc - Bí thư Đảng Ủy xã Tạ Khoa cho biết: Bà con dân bản vẫn nhận được sự hỗ trợ của nhà nước về dầu thắp sáng cho nhân dân trong bản. Nhưng không có điện cũng kéo theo nhiều khó khăn cho bà con, việc tiếp cận những phương tiện thông tin đại chúng là vô cùng bất cập. Nên việc mong ngóng từng ngày có điện vẫn là nguyện vọng của dân bản ba bản”.
Thiếu điện, thiếu luôn cả nước. Hỏi nước sinh hoạt bà con lấy ở đâu. Bà con bảo lấy ở mó nước trên khe rừng chảy xuống. Vậy khe nước đâu? Bà con chỉ vào những mó nước đã cạn khô. Phải rồi, mùa khô này thì lấy đâu ra nước. Vậy là mọi nhu cầu sinh hoạt hàng ngày đều phải chắt chiu, tằn tiệm. Thông thương buôn bán, cũng có đấy, nhưng bằng đoạn đường chúng tôi đã lặn lội lên đây. Ít nhất cũng phải qua 6-7 km đường núi. Nhìn chung quanh, nào lợn, gà, trâu, bò... đều được thả tự nhiên trong bản, quả thực ái ngại cho môi trường sống tự nhiên của bà con trong vùng.
Cô Nguyễn Thị Tình (quê Thanh Hóa) đã hai năm lên cắm bản cho biết: “Vào mùa mưa lũ, thầy và trò vô cùng khổ sở. Có những hôm lũ đến bất ngờ, thầy cô không kịp trở tay, thế là “tài sản” của thầy trò bị cuốn đi cả”. Cô Tình không quên giải thích, gia tài chỉ có sách vở, chiếc bảng đã sờn cũ và những chiếc ghế, chiếc bàn là công sức của bà con trong bản đóng tạm. Nhìn lớp học được gia cố với những tấm lợp bằng lá cọ, dựng bằng tre nứa hết sức tuềnh toàng mà không khỏi chạnh lòng.
Khó khăn là thế nhưng không hề thấy sự bi lụy trên gương mặt bà con dân bản. Với đặc thù là một bản người H’Mông, nên du xuân đón Tết của bà con đã được rục rịch chuẩn bị từ đầu tháng Chạp. Đến bản người H’Mông những ngày cuối năm này, nhà nào cũng có “cỗ” thiết khách. Cỗ ở đây không có gì nhiều, toàn “cây nhà lá vườn” do dân bản tự cung, tự cấp. Ấy thế mà, thiếu thốn không làm dân bản mất vui. Có gì, tiếp khách nấy, bà con chân chất, tự nhiên như chính núi rừng nơi đây.
Trước đây, phong tục đón Tết của ba bản người Mông tại Tạ Khoa rõ nét hơn. Đến nay, bà con dần dà đón Tết theo ngày của dân tộc Kinh, nên những nghi lễ cũng giản tiện. Tuy nhiên, những ngày cuối năm này, chung quanh bản, từng đám nam nữ vẫn có thói quen tụ tập uống rượu, nhảy múa đón xuân sớm. Vào ngày chủ đạo trong tháng, dân bản lại tụ tập nhau lại tổ chức múa hát, làm bánh, chơi trò chơi... vô cùng hào hứng. Có khách, bản làng lại rộn ràng hơn, những lời ca tiếng hát cất lên, những trái còn ném qua, trao lại... vội vã giục xuân về. Có lẽ, giữa bạt ngàn núi rừng chỉ toàn cỏ cây và núi đá, thì chính những con người đó đã thổi bừng lên một ngọn lửa “sống” diệu kỳ cho góc núi này.
Cứ ngỡ, với đủ những khó khăn chất chồng, thì những con người cam trường nhất cũng có thể bị quật ngã, vậy mà không phải. Bỏ lại sau lưng những khó khăn, thiếu thốn bộn bề, bà con nơi đây vẫn nở nụ cười lạc quan, xua đi cái lạnh giá của miền sơn cước mà vui xuân, đón Tết.
Xem bài viết đầy đủ
