Cùng Chia Sẻ: VTC

Hiển thị các bài đăng có nhãn VTC. Hiển thị tất cả bài đăng

Chủ Nhật, 28 tháng 4, 2013

Săn lùng ngọc am ướp xác trên dãy Tây Côn Lĩnh (Kỳ 6)

19:30 by Cùng Chia SẻNo comments

Hơn tấn ngọc am bị chính quyền xã Tả Sử Choóng thu giữ.

Ngọn cây ngọc am cao vượt hẳn tán rừng.

Phải đứng từ rất xa mới thu hết được cây ngọc am vào ống kính máy ảnh.

Cây ngọc am chia làm 2 thân, trông xa như 2 cây mọc cạnh nhau.

(VTC News) - Vỏ cây ngọc am màu trắng, sần sùi, tuy nhiên, bóc lớp vỏ ra thì thấy phần thịt màu đỏ thẫm. Đứng ở gốc cây, cạnh chỗ có vết chém, thấy mùi đặc trưng của ngọc am tỏa ra thơm ngát. Thân cây ngọc am thẳng tắp, mang đặc trưng của họ nhà sa mộc. Tôi ước chừng, cây ngọc am này phải cao cỡ 40m.Theo thông tin ông Lù Sào Tỉn (thị trấn Vinh Quang, Hoàng Su Phì, Hà Giang) kể, thì ông mua mấy tấm gỗ ngọc am từ ông Lù Seo Pao vào năm 1989, cách nay đã 12 năm. Thời điểm đó, trong vườn rừng nhà ông Tỉn vẫn còn một cây ngọc am nữa. Đường vào Tả Sử Choóng xa xôi, cách trở, nên ông Tỉn chưa quay lại đó lần nào, không rõ ông Pao còn sống hay đã chết, cây ngọc am còn lại trong vườn nhà ông Tỉn đã bị đốn hạ hay chưa.Hơn tấn ngọc am bị chính quyền xã Tả Sử Choóng thu giữ. Có thông tin mong manh ấy, tôi quyết tâm lên đường vào Tả Sử Choóng. Đường vào Tả Sử Choóng đúng là đường lên mây, gập ghềnh, quanh co, khúc khuỷu bên miệng vực. Tả Sử Choóng nằm trên lưng chừng đỉnh Tây Côn Lĩnh. Trung tâm xã ở độ cao 1.500m so với mặt nước biển. Đỉnh núi cao nhất của xã gần 2.000m, tên là Tả Bá Phùng là đỉnh “râu ria” của đỉnh Tây Côn Lĩnh. Trên đỉnh Tả Bá Phùng vẫn còn cột cờ của Pháp. Đứng trên đó vào ngày quang mây nhìn rõ thành phố Hà Giang.Chủ tịch kiêm bí thư xã Giàng Seo Man là người bản địa, nên anh rất am hiểu về ngọc am. Anh kể rất nhiều chuyện kỳ thú về loại gỗ này và các thời kỳ săn lùng ngọc am của người Hán. Ngọn cây ngọc am cao vượt hẳn tán rừng. Theo anh Man, mấy năm gần đây, giới săn lùng, buôn bán ngọc am tìm lên Tả Sử Choóng rất đông. Trực tiếp vào rừng săn lùng ngọc am không được, vì người lạ ra vào rừng không phải chuyện dễ dàng, nên họ đặt tiền người dân để thu mua ngọc am. Giới buôn bán ngọc am trả giá 50 ngàn/kg ngọc am vụn vặt, còn những gốc, rễ đẹp, thì có giá nhiều triệu đồng. Một cái gốc cây nhỏ, mẩu gỗ có hình thù đẹp đổi được cả chiếc xe máy mới. Vì thế, có thời kỳ, cả xã rộ lên phong trào đi đào bới ngọc am. Người Mông trong xã bỏ bê ruộng nương, đào nát các cánh rừng để bới ngọc am. Mỗi nhà sắm một cái thuốn thép phi 18, dài 4-5m, chọc vào lòng đất để tìm kiếm ngọc am.Phải đứng từ rất xa mới thu hết được cây ngọc am vào ống kính máy ảnh. Hồi năm ngoái, cả xã Tả Sử Choóng rộ lên cuộc săn tìm cây ngọc am khổng lồ trong lòng đất. Chẳng là, cách đây 30 năm, ông Giàng Seo Leng đã vác dao, cưa vào rừng và hì hục suốt 4 tháng trời để hạ một cây ngọc am khổng lồ. Theo lời kể của ông thì cây này phải 6 người ôm, đường kính phải 2,5m, ngọn cao vọt lên khỏi tán rừng, ngẩng nhìn mỏi cổ.Ông Leng đã hạ cây, xẻ ra thành từng đoạn rồi chôn xuống lòng đất. Ý định của ông Leng là vài chục năm sau, khi những khúc ngọc am đặc quánh tinh dầu, sẽ bới lên đem về làm quan tài cho cả gia đình dùng.Cây ngọc am chia làm 2 thân, trông xa như 2 cây mọc cạnh nhau. Thế nhưng, đầu năm ngoái, ông này lâm trọng bệnh nằm liệt. Trước khi chết, ông dặn con cháu vào rừng lôi cây ngọc am về. Tuy nhiên, con cháu ông tìm mãi mà không thấy. Chuyện lộ ra, cả trăm người ở Tả Sử Choóng kéo nhau vào rừng săn tìm. Với một cây ngọc am khổng lồ như thế, gỗ thẳng và đẹp, thì nó có giá lên tới cả tỷ bạc. Tuy nhiên, đến nay, người dân Tả Sử Choóng vẫn chưa tìm thấy chỗ ông Leng chôn cây ngọc am. Theo thống kê của anh Man, chỉ trong vòng 3-4 năm nay, người dân ở Tả Sử Choóng đã khai thác được khoảng 100 tấn ngọc am để nấu tinh dầu và bán về xuôi. Từ tháng 8-2010, xã nhận được công văn của tỉnh, cấm tuyệt đối việc khai thác, vận chuyển, buôn bán ngọc am, nên xã mới vào cuộc ráo riết. Mặc dù việc khai thác ngọc am diễn ra rất nhiều, song xã mới chỉ tịch thu được chừng 1 mét khối, khoảng 1,1 tấn ngọc am. Số ngọc am này chất trong kho của UBND xã. Anh Man đã dẫn tôi đi xem đống ngọc am này. Khi cửa phòng bật mở, mùi ngọc am bốc lên thơm nức mũi.

Gốc cây phải 3 người ôm mới xuể.

Bóc lớp vỏ ngoài thấy thịt cây màu đỏ sẫm, tỏa mùi thơm ngào ngạt.

Trẻ con nghịch ngợm chém nham nhở ở gốc, rễ, làm mất cả dấu búa của kiểm lâm.

Tán cây ngọc am.

Xem bài viết đầy đủ

Người Hán tàn sát đại ngàn ngọc am của Việt Nam (Kỳ 3)

19:00 by Cùng Chia SẻNo comments

Người Hán đã khai thác hết ngọc am ở dãy Tây Côn Lĩnh từ hàng trăm năm trước.

Tác phẩm lũa ngọc am có giá bạc tỷ.

Ông Hoàng Ngọc Trương là người tìm hiểu về ngọc am rất kỹ.

(VTC News) - Ông Hoàng Ngọc Trương, nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Vinh Quang (Hoàng Su Phì, Hà Giang) kể rằng, suốt mấy thế kỷ, người Hán, thậm chí quân đội nhà Thanh kéo sang khu vực Tây Côn Lĩnh khai thác gỗ ngọc am rất nhiều. Họ hạ những cây ngọc am lớn, chôn xuống lòng đất và đánh dấu địa điểm. Khi nào cần dùng đến thì họ sang đào lên chở ngọc am về.Ngọc am là họ nhà thông, nên cây ngọc am rất giống thông, gỗ cũng tương tự. Ngọc am mới hạ, xẻ ra, mùi thơm rất ít, kém giá trị, chỉ được gọi là gỗ ngọc am. Tuy nhiên, khi chôn xuống lòng đất nhiều năm (càng lâu càng tốt), phần gỗ bên ngoài tan rã, tinh dầu tụ vào lõi, sẽ cho ra ngọc am tốt. Ngọc là quý, am là dưới lòng đất, nên mới có tên gọi ngọc am. Gỗ ngọc am thì bình thường, giá trị sử dụng chỉ ngang gỗ thông, nhưng ngọc am thì lại cực quý. Người Hán đã khai thác hết ngọc am ở dãy Tây Côn Lĩnh từ hàng trăm năm trước. Bị nhà Thanh khai thác nhiều, nên cây ngọc am coi như đã bị tuyệt chủng ở nước ta từ hơn 100 năm trước. Tuy nhiên, dưới lòng đất trong những cánh rừng dọc dải Tây Côn Lĩnh thì vẫn còn ngọc am. Cả triệu năm qua, hàng vạn cây ngọc am già chết, bị chôn vùi dưới lòng đất, tích tụ thành ngọc am. Rồi người Trung Quốc sang khai phá, đốn cây, nhưng gốc, rễ ngọc am vẫn vĩnh cửu dưới lòng đất. Những cây ngọc am mà người Trung Quốc chôn dấu dưới lòng đất chưa được đào lên, hoặc họ quên địa điểm cất dấu. Trải qua biến động địa chất, ngọc am chìm sâu dưới lòng đất cả chục mét. Vậy nên, mới có chuyện, anh bạn tôi nhận thầu đập một thủy điện tư nhân ở chân Tây Côn Lĩnh phía Vị Xuyên, khi máy xúc đào sâu vào lòng núi đến 10m, vẫn phát hiện ngọc am. Thứ ngọc am nằm sâu trong lòng đất thế này phải có độ tuổi cả vạn năm và tinh dầu tích tụ trong lõi cực kỳ đậm đặc.Tác phẩm lũa ngọc am có giá bạc tỷ. Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, tại Tây Côn Lĩnh lại rộ lên phong trào săn ngọc am. Những người Hán trắng trẻo, cao to lực lưỡng mở đường mòn, dắt trâu mộng vào rừng Hoàng Su Phì đào bới truy tìm ngọc am. Họ mang theo những chiếc thuốn thép dài vài mét. Họ cứ chọc xuống lòng đất, nếu chạm gỗ thì nhấc lên ngửi, có mùi thơm nơi đầu thuốn, thì chắc chắn đó là ngọc am. Trong câu chuyện với ông Giàng Seo Man, Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Tả Sử Choóng (Hoàng Su Phì), chúng tôi cũng ghi nhận được những thông tin về việc khai thác ngọc am triệt để ở Tây Côn Lĩnh của người phương Bắc. Trên địa bàn xã Tả Sử Choóng, người Hán đã đắp chặn cả con suối, bắt nước chảy theo hướng khác, mài mòn đất núi để lộ ra ngọc am. Khi lớp đất bề mặt bị cuốn trôi, ngọc am lộ ra khỏi mặt đất, họ chỉ việc xẻ ra mang về. Ông Hoàng Ngọc Trương là người tìm hiểu về ngọc am rất kỹ. Những người Hán này đã xin thực dân Pháp cho khai thác ngọc am ở Việt Nam. Khi đó, người Pháp cũng không hiểu giá trị của ngọc am, chẳng biết họ lấy về làm gì, nên cũng không ngăn cản. Từng đoàn trâu bò kéo ngọc am rồng rắn từ những cánh rừng Hoàng Su Phì sang bên kia biên giới. Những người Hán cao to, khỏe mạnh, họ địu hoặc gánh vài súc gỗ trên vai. Họ vô tư khai thác, chặt phá, đào bới như chỗ không người.Cũng đã có không ít người Hán bỏ mạng ở núi rừng Tây Côn Lĩnh vì lam sơn chướng khí, bị cây đè, rắn cắn. Người dân nhiều xã như Túng Sán, Tả Sử Choóng, Bản Nhùng, Bản Máy, Pờ Ly Ngài, Hồ Thầu thi thoảng phá núi làm ruộng bậc thang, đã đào ra những chiếc quan tài bằng ngọc am, bên trong có thể còn nguyên xác hoặc chỉ còn hài cốt. Nhìn những đồ tùy táng, những bộ xương to lớn, biết ngay đó là người Hán, bỏ mạng tại Việt Nam trong quá trình đi khai thác ngọc am từ cả trăm năm trước.