TTO - Bánh dứa còn gọi là bánh rây, là món bánh truyền thống của người Khmer với tên gọi “Ọm Chiếl”, chỉ có nhiều ở Trà Vinh, Sóc Trăng, Kiên Giang, nơi nhiều người Khmer sinh sống.
Các thao tác phải tiến hành một cách thuần thục và nhanh chóng, nếu không bánh sẽ bị khét.
Công đoạn rây bột - Ảnh: Hoài Vũ
Úp bánh lại - Ảnh: Hoài Vũ
Đôi khi bạn quá “dội” với những món ăn nhiều đạm, đường, chất béo nơi phố chợ. Nếu Tết, có dịp du hành về ĐBSCL xin mời bạn đến huyện Cầu Kè (Trà Vinh) nằm bên bờ tả ngạn Bắc sông Hậu. Nơi đây có những giồng đất cát pha sét dài, khá rộng, thích hợp cho việc canh tác các loại cây ăn trái đặc sản như sa-pô-chê, nhãn, cam sành, chuối.
Canh xiêm lo, mắm bồ hóc
BA KHÍA RANG NƯỚC MẮM NHĨ
CÀNG CUA ĐÁ RANG MUỐI
Tiếng Chăm “tung” nghĩa là ruột, “lò mò” là con bò; hiểu theo tiếng Việt nghĩa là lạp xưởng bò. Cách làm giống như lạp xưởng heo của người Hoa, nhưng có thêm vài bí quyết gia truyền đặc trưng! Thịt bò vụn nhưng chất lượng ngon ngon như: Đùi, bắp hoặc thịt bò nạc lóc từ xương, sau khi loại bỏ hết gân và bầy nhầy, xắt nhuyễn, bằm chung với mỡ bò, trộn đều với tiêu, tỏi, bột ngọt, đường cùng một vài loại gia vị bí truyền, nhưng nhất thiết phải có cơm nguội. Ruột bò lộn bề trái, cạo, rửa nước muối, rửa sạch rồi lộn lại, phơi hơi se. Thịt trộn xong, để cho thấm, dồn vào ruột bò, thắt từng khúc dài khoảng 3 đốt tay, tròn cỡ ngón chân cái, phơi chừng 3 nắng là được.
LẨU RẮN HỔ HÀNH
Chùa Vàm Ray được người dân Trà Vinh coi như một kỳ tích của Phật giáo tại đây.
Giống như nhiều chùa Khơ me Nam Bộ, chùa Vàm Ray mang kiến trúc Angkor của người Campuchia. Chùa Vàm Ray có hai cấp sân rộng bao quanh ngôi chánh điện, được tráng xi măng. Mái có ba cấp, mỗi cấp được chia thành ba nếp, nếp giữa lớn hơn, hai nếp phụ hai bên bằng nhau, không có tháp nóc…
Chánh điện chùa. Điểm chung của chùa Khơ me Nam Bộ là chánh điện thường quay về hướng Đông, vì họ cho rằng con đường tu hành của Phật đi từ Tây sang Đông
Khi vào bên trong chánh điện, các bạn sẽ choáng ngợp bởi vẻ bề thế và lộng lẫy với nhiều màu sắc, đậm chất văn hoá Khơ me, mang nét đặc thù nền tảng của Bà la môn giáo, ảnh hưởng sâu đậm văn hoá Ấn Độ.
Đối diện chánh điện là các cột trụ với hình tượng thần rắn Naga 5 đầu, dùng để thắp nến vào những ngày lễ hội, tượng trưng cho việc Phật pháp sẽ soi sáng cho nhân loại, giúp mọi người sống hướng thiện như chính loài rắn (đã được đức Phật thuần hóa – theo quan niệm của người Khơ me). Cửa vào chánh điện được chạm trổ rất công phu, tinh xảo, kết hợp giữa phong cách nghệ thuật chùa và nghệ thuật chạm khắc dân gian, tạo nên nét độc đáo cổ kính.
Lối vào chùa rất khang trang, rộng rãi.
Tượng thánh bốn mặt “Maraprum đội đèn” ở chi tiết lan can. Những hàng cột phía ngoài chánh điện được xây dựng theo lối kiến trúc cổ Cô-ranh, phía trên tiếp giáp giữa đầu cột với mái chùa có tượng thần Krud mình người đầu chim, mỏ ngậm viên ngọc với hai tay đỡ mái chùa.
Tất cả các chi tiết, hoa văn đều được chạm khắc tỉ mỉ bằng đất sét, đặt trên 1 bàn lớn, xong được áp vữa – bê tông vào để đổ thành khuôn, sau đó dùng những khuôn này để tạo nên những chi tiết, hoa văn trên công trình.
Đỉnh cao nghệ thuật thể hiện ở những họa tiết độc đáo nơi mái vòm, tường, các hàng cột và cầu thang, như tượng đầu vị thánh bốn mặt Maraprum là tiền thân của Brahma - vị thần sáng tạo ra thế giới, nữ thần Kayno nửa người nửa chim, chim thần Marakrit.
Trên những hàng cột là phù điêu các tiên nữ và quái vật. Theo triết lý của người Khơ me, đó là những thử thách đối với phật tử trên bước đường tu thành chánh quả. Trên mái vòm và cầu thang đều chạm trổ họa tiết có thần rắn Naga, vì họ quan niệm rằng tấm lòng từ bi hỷ xả của Đức Phật đã thuần hóa được loài vật nguy hiểm này.
Tượng chằn Year hung dữ, mặc áo giáp, đứng bảo vệ ngôi chùa. Tượng chằn hình dáng to lớn, mặt dữ tợn, miệng há rộng, răng nanh to nhọn, tay cầm chày, vốn là biểu tượng cái ác, xấu, gây thương đau cho mọi người. Nhưng tượng chằn đặt trong chùa lại là biểu tượng cái thiện vì người Khơ me tin rằng loài vật này được Đức Phật thu phục để phục vụ cho chánh điện, bảo vệ sự bình yên cho dân lành.
Những vị thần được bố trí khắp các lối đi, chánh điện như quan niệm của người Khơ me: chính những vị thần này sẽ che chở và bảo vệ họ.
Một buổi lễ của người theo đạo Phật giáo Khơ me. Về với đồng bào Khơ me Nam Bộ trong dịp tết cổ truyền Chôl – Chnăm – Thmây hay trong các lễ hội, nghĩa là: đi trong hương hoa, nghe lời cầu kinh, niệm Phật râm ran. Tiếng trống sa-dăm hòa tiếng hát lâm thôn bay xa. Từ người già đến trẻ đều xênh xang áo mới. Các cô gái mặc xà rông sặc sỡ, tay bưng mâm có tấm lụa vàng phủ các lễ vật cúng Phật. Các chàng trai mang đạo cụ phục vụ lễ hội vừa đi vừa múa trống sa dăm rộn rã cả vùng quê.
Rượu ngô Bản Phố hay còn gọi là rượu ngô Bắc Hà là một thứ rượu ngon đặc sản của người Mông ở Bản Phố, cao nguyên Bắc Hà, Lào Cai. Rượu ngô Bản Phố nấu từ nước lấy từ suối Hang Dế. Ngô dùng nấu rượu Bản Phố không phải trồng ở nương rẫy hoặc thung lũng, mà ở trên núi đá cao heo hút.
2. Rượu Mẫu Sơn, Lạng Sơn
3. Rượu nếp San Lùng
4. Rượu táo mèo, Sapa
5. Rượu Kim Sơn, Ninh Bình
6. Rượu làng Vân
7. Rượu Phú Lễ, Bến Tre
8. Rượu Hồng Đào, Quảng Nam
9. Rượu Bàu Đá, Bình Định
10. Rượu Cần, Tây Nguyên
11. Rượu Xuân Thạnh, Trà Vinh
12. Rượu đế Gò Đen, Long An
Điểm tham quan nổi tiếng nhất của Trà Vinh là bãi biển Ba Động. Tuy được khai thác từ lâu, nhưng biển Ba Động vẫn còn giữ được nét hoang sơ với những đụn cát nhấp nhô, hàng phi lao xanh vút, bãi cát phẳng lì sống động với vỏ ốc nhiều màu sắc. Đến Ba Động, ngoài việc tha hồ vùng vẫy trong làn nước mát (nếu không ngại nước đục), bạn còn được thưởng thức hải sản tươi ngon, hít căng lồng ngực những làn gió biển thoảng vị ngọt trái cây..
Vẻ đẹp của biển nước đục.
Mỗi khoảnh khắc của ngày biển lại khoác lên mình một vẻ đẹp riêng.
Cách khá xa nhau, kiến trúc khác nhau nhưng chùa Nôdol, chùa Hang, chùa Âng được du khách "gom" thành nhóm những ngôi chùa không nên bỏ qua khi đến đây. Mỗi ngôi chùa có một vẻ đẹp riêng, thiết kế riêng. Chùa Cò hay chùa Giồng Lớn, chùa Nodol là ngôi chùa cổ to lớn có nét kiến trúc đặc sắc của nền văn hoá Khmer ở Trà Vinh. Chùa Hang còn có tên là Mồng Rầy (Kamponyixprdle) ấn tượng với hai bên cổng chính là hai tượng chằn tinh Yak to bằng người thật, mặt mày hung ác. Chùa Âng hài hoà trong cảnh sắc thiên nhiên. Bên cạnh tham quan, chiêm bái, đến đây bạn còn nhận ra vai trò của chùa trong việc giáo dục đạo đức và bảo tồn truyền thống văn hóa nghệ thuật. Thanh niên Miên có vài năm tu ở chùa mới kể như thành nhân, một điều kiện để dễ kiếm vợ.
Chùa Hang uy nghiêm, cổ kính...
Bạn có thể đến Trà Vinh vào bất kỳ thời điểm nào trong năm nhưng nếu muốn tham gia các lễ hội, đặc biệt lễ hội Chôl Chnăm Thmây (lễ vào năm mới, lễ chịu tuổi), một lễ hội truyền thống của người dân tộc Khmer ở đồng bằng Nam bộ đặc sắc với múa Miên và thả đèn trời thì nên đến vào ngày 14, 15, 16 tháng 4 Dương lịch (năm nhuận thêm ngày 13- 4 dương lịch). Tính theo âm lịch là 12, 13, 14 tháng 3.
Trà Vinh cũng thu hút du khách với ao Bà Om thơ mộng...
... Nét thanh bình của một vùng sông nước....
Bánh canh cô Hai Hên ở ấp Bến Có; cháo lòng (chợ thị trấn Cầu Ngang), chỉ bán buổi sáng; cơm chay (17 Tô Thị Huỳnh, P. 1, thành phố Trà Vinh); cà ri nị tại đường Số Hai (Trần Quốc Tuấn) thành phố Trà Vinh; bún nước lèo Hương Trà, số 4 Nguyễn Thái Học; bánh Tét Trà Cuôn (xã Kim Hòa, Cầu Ngang); bánh Ống ở gần ao bà Om...
Mang gì khi đến Trà Vinh?
