Vườn Quốc gia Tràm Chim thuộc huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp có tiền thân là công ty Nông Lâm Ngư Trường từ năm 1985, và Khu bảo tồn Quốc gia Tràm Chim từ 1994. Đến 29/12/1998 Vườn Quốc gia Tràm Chim chính thức được thành lập. Vườn quốc gia Tràm Chim trải rộng trên 7.313 ha, là nơi có diện tích đất ngập nước lớn nhất của vùng Đồng Tháp Mười.
Về hệ động vật gồm có chim và cá. Ở vườn có 130 loài cá chiếm 40% các loại cá ở vùng đồng bằng sông Cửu Long với những loài quý hiếm như: cá hô, cá mè rỗ, nàng lai… Về chim có 232 loài (1 loại chim xanh mới phát hiện chưa công bố) với nhiều loại quý hiếm như: công đất, giang sen, điêng điểng, cò quắm, cò thìa… đặc biệt là sếu đầu đỏ - biểu tượng của Vườn quốc gia.
Gia tộc anh đã gắn bó ở vùng đất Tam Nông này hơn 100 năm, sinh ra trong lúc giao thời, cuộc sống anh đầy những khó khăn thăng trầm. Trước 1975 anh chỉ học hết lớp 5 rồi nghỉ. Ngày đất nước giải phóng anh quyết tâm vươn lên thay đổi cuộc đời, anh đi học lại rồi chọn ngành kinh tế để học tiếp lên cao.
Anh Hùng tâm sự, đã nhiều lần tính rời bỏ Tràm Chim bởi đời sống quá cơ cực, thu nhập thấp cùng khó khăn trăm bề, song cứ mỗi lần có đoàn công tác đến làm việc tại vườn anh lại day dứt. “Họ ở nơi khác còn đến giúp quê mình sao mình lại từ bỏ?”, anh suy nghĩ vậy.
Bên cạnh đó cứ mỗi lần anh suy sụp bạn bè, người thân lại động viên và hơn nữa anh biết tự trong sâu thẳm trái tim, mình vẫn rất yêu vùng đất này. Và rồi đến năm 1998 anh quyết định gắn bó mãi mãi với vườn. An cư thì lạc nghiệp, anh chuyên tâm công việc nhiều hơn, đầu tư nhiều hơn và rồi từ nhân viên, anh lên trưởng phòng kỹ thuật, phó giám đốc và giám đốc. 22 năm gắn bó, mảnh đất này đã là một phần máu thịt, một phần linh hồn của anh.
Việc khám phá hơn 7.000 ha trong vài ngày là điều không tưởng, vì vậy chúng tôi chỉ chọn khu C1 để khám phá, và được cấp hẳn một chiếc tắc ráng để thuận tiện chinh phục hành trình. Vào mùa này ở Tràm Chim có hàng chục loài với hàng vạn chim sinh sống. Bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu bạn cũng nhìn thấy hình ảnh chim đậu đầy trên các ngọn tràm, chim chao liệng trên bầu trời, chim tung cánh nô đùa trên đồng nước trong xanh.
Âm thanh náo nhiệt vang động cả một góc trời. Bỗng có tiếng động từ xa, cả đàn cũng đồng loạt tung cánh bay lên, ngàn cánh chim chấp chới chao liệng vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ của đất trời phương Nam.
Vào mùa này ở Tràm Chim có hàng chục loài với hàng vạn chim sinh sống. Bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu bạn cũng nhìn thấy hình ảnh chim đậu đầy trên các ngọn tràm, chim chao liệng trên bầu trời, chim tung cánh nô đùa trên đồng nước trong xanh.
Càng tiến gần hình ảnh càng tuyệt diệu quá đỗi, giữa mênh mông đồng cỏ xanh, vây quanh xa xa là rừng tràm, một bàu nước lớn với hàng ngàn chú cò trắng muốt đang săn cá, rồi vô số các loài khác như diệc, chích cồ, cò xám, cò bợ cùng nô đùa nhảy múa. Âm thanh náo nhiệt vang động cả một góc trời. Bỗng có tiếng động từ xa, cả đàn cũng đồng loạt tung cánh bay lên, ngàn cánh chim chấp chới chao liệng vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ của đất trời phương Nam. Chúng tôi cứ lang thang mãi, lúc nấp, lúc rình, có khi phải ngồi gần nửa giờ đồng hổ để săn ảnh một chú chim, niềm hạnh phúc cứ theo đó mà lớn dần lên.
Và rồi một tiếng động vang lên từ phía rừng tràm, cả bầy sếu vụt tung cánh bay lên, tôi hối hả chụp trong tiếc nuối ngẩn ngơ. Tuy chưa được thấy sếu cắp đôi, sếu múa, sếu tỏ tình nhưng thầm nghĩ mình cũng đã may mắn lắm khi được tận mắt chiêm ngưỡng loài chim quý hiếm này.
Đoạn đường 800m cũng thật khủng khiếp, hơi nóng dưới mặt đất bốc lên cùng với cái nắng chang chang đổ trên đầu, mồ hôi thánh thót rơi, cứ bò được một đoạn tôi lại dừng chụp, dù sếu còn cách rất xa nhưng tâm lý sợ chúng bất thình lình bay mất thì không còn gì cả. Đến càng gần thì tôi phát hiện có đến 3 bầy với 11 con.
Chỉ vài ngày ngắn ngủi nhưng qua tìm hiểu sự đa dạng sinh học ở đây, tôi hiểu được vì sao Vườn quốc gia Tràm Chim được công nhận là khu Ramsar thứ 2.000 của thế giới. Đó thật sự là vinh dự lớn cho Tràm Chim nói riêng và Việt Nam nói chung.
