Qua cổng, đi xuống 120 bậc đá là vào tới lòng động. Động có 2 đường là "đường lên trời" và "lối xuống âm phủ". Đường lên trời là một sườn đá dốc càng leo cang cao, lối xuống âm phủ là một cái khe đưa xuống hang sâu dưới đất.
Động có dáng như rồng há miệng vờn ngọc. Tháng ba năm Canh Dần(1770), Chúa Trịnh Sâm từng tham quan động và đặt tên cho động là "Nam Thiên đệ nhất động", tức động đẹp nhất trời Nam.
Trong động có pho tượng Phật bà Quan Âm bằng đá xanh tạc thời Tây Sơn và hàng vạn nhũ đá nhấp nhô với biết bao hình thù kỳ lạ: Bầu Sữa Mẹ, Hoa Phiền Não, Đụn Gạo, Đụn Tiền, Núi Cậu, Núi Cô, Cây Vàng, Cây Bạc...
Những thạch nhũ đá vôi trải ra trên một mặt bằng rộng, đa dạng, phong phú, thực mà như mơ. Sau một thời gian khá dài leo núi, người hành hương đặt chân vào động như lạc vào cõi bồng lai tiên cảnh.
Những khối thạch nhũ trong động Hương Tích đều như có hồn, sinh động lạ thường, mang biết bao tâm linh, mơ ước và kỳ vọng, đã tồn tại với thời gian hơn 500 năm nay.
Một bạn trẻ đang giơ tay ra hứng nước từ “Bầu sữa mẹ” với hy vọng cả năm mọi sự suôn sẻ và may mắn.
Thạch nhũ hóa quyện vào những mảng đá nhẵn bóng tạo nên nép đẹp lung linh huyền ảo cho Động.
Có thể nói cho đến ngày nay, Động Hương Tích vẫn được coi là kỳ quan của người dân Việt, khiến bất kỳ du khách nào đến với Chùa Hương cũng phải ngưỡng mộ.
